48 uur in Leuven: kennis, cultuur en een bruisend studentenleven

2 dagen
Leuven
Stadhuis © David Degelin

Leuven, waar eeuwenoud erfgoed en het vrije studentenleven naadloos in elkaar overgaan. Ontdek het gezellige stadscentrum met zijn artistieke hoogtepunten, de rijke geschiedenis van een van Europa’s oudste universiteiten, de oases van stilte en de langste toog van het continent.

Dag 1

Het hart van de stad

Stadhuis © David Degelin

Onze tweedaagse begint in het kloppend hart van de stad: op de Grote Markt. Dit plein bestaat in haar huidig ontwerp al sinds de 14de eeuw, gekenmerkt door statige gebouwen van de Brabantse gotiek. Het monumentale stadhuis is hiervan een prima voorbeeld. Dat gaat terug tot in 1439, toen de eerste steen werd gelegd. Dit monument laat zich kenmerken door een enorme weelde aan details. De bijzondere gevel is namelijk versierd met liefst 236 unieke beelden.

Eens je dat sculpturenpaleis hebt bewonderd, hoef je je maar om te draaien om een andere blikvanger te bewonderen: de Sint-Pieterskerk. Dit 15de-eeuwse laatgotische monument-met-belfort is sinds 1999 erkend als UNESCO-werelderfgoed en werd in 2020 volledig gerestaureerd. Een schitterende kerk die niet enkel aan de buitenkant een plaatje is. Vanbinnen herbergt ze namelijk een enorme schat. Je vindt er een unieke collectie kunstwerken die hier al eeuwenlang vertoeven. Hét hoogtepunt is Het Laatste Avondmaal van Dieric Bouts, Vlaamse Primitief en stadsschilder van Leuven. Zijn monumentale drieluik hangt nog steeds in de kapel waarvoor het bijna 600 jaar geleden werd geschilderd.

De Sint-Pieterskerk beschikt over een eeuwenoude collectie, maar legt daar zelf nog een hypermodern laagje over. Met dank aan de zogenaamde hololens, een apparaat dat wat lijkt op een helm en een bril in één. Dankzij luidsprekers, camera’s, projectoren en sensoren projecteert die 3D-beelden over die natuurlijke omgeving. De indrukwekkende kunstcollectie wordt zo nog verder versterk met spectaculaire beelden en animaties. Eeuwenoud erfgoed en futurisme slaan de handen in elkaar.

Bloemen, planten en gewijde rust

Begijnhof Leuven

Na een portie mixed reality laten we de technologie even voor wat ze is. We maken een korte wandeling richting twee oases van rust. De eerste halte: de Kruidtuin, Belgiës oudste botanische tuin. De Universiteit van Leuven legde die in 1738 aan voor haar geneeskundestudenten, vandaag staat ze nog steeds als een huis. Flora-liefhebbers kunnen er hun hart ophalen aan een indrukwekkende collectie bloemen en planten. Vooral het serrecomplex van 450 m² met al zijn (sub)tropische soorten maakt indruk: een pure explosie van geuren en kleuren.

Deze wonderen der natuur hebben bijzondere krachten. Ze kunnen een enorme rust over je neer doen dalen. Dat gevoel wordt alleen maar versterkt op het volgende toppunt: het Groot Begijnhof. Eeuwen geleden woonden hier groepen begijnen samen. Dat waren ongehuwde vrouwen en weduwen die niet in een klooster wilden treden, maar toch hun leven aan God wilden wijden. In heel Vlaanderen en in delen van Frankrijk vormden ze samen gesloten gemeenschappen. Dat deden ze in kenmerkende netwerken van straatjes en pleintjes, tuinen, parken en huisjes. Met 300 woningen verspreid over zo’n 3 hectare is het Leuvense Groot Begijnhof een van de grootste en misschien wel het meest pittoreske in zijn soort. Nog steeds vind je er de historische gebouwtjes, de bruggetjes over de Dijle, de gotische kerk met zijn indrukwekkende glas-in-loodramen. Een sprookjesachtige omgeving voor een rustgevende wandeling.

Artistieke hoogtepunten

M Museum Leuven - © Kris Jacobs

Na een rustgevend tweeluik, trekken we terug richting het stadscentrum. Op naar Museum M! Enkele decennia geleden huisde hier een bescheiden stedelijk museum, dat vooral leek op een pronkkast voor curiosa. Maar de tijden veranderen en dat geldt ook voor dit museum. Tegenwoordig toont M een indrukwekkende kunstcollectie. Die is rijk, divers en lokaal verankerd. Het museum heeft een grote focus op Leuven en het vroegere hertogdom Brabant. In die collectie tref je ook enkele topstukken van Vlaamse Meesters als Dieric Bouts, Constantin Meunier en Rogier Van der Weyden. Een aangename kennismaking met de Vlaamse Primitieven en hun opvolgers.

Een goed glas

Leuven Oude Markt

Op het einde van een drukke dag, verdienen onze benen wat rust. Terwijl we ons neervlijen, leren we wat meer over die andere brok Belgisch erfgoed: bier. Leuven heeft op dat vlak een en ander te bieden. Niet alleen is de stad de bakermat van het beroemde Stella Artois (daarover later meer), ook is het de thuis van de ‘langste toog van Europa.’ Op de Oude Markt vind je een dertigtal cafés, netjes op een rij. Bij mooi weer is het een schitterend decor voor een terrasje, bij minder mooi weer organiseer je er een fikse kroegentocht. Een ideale gelegenheid om kennis te maken met het studentenleven in Leuven. Een heerlijk onbezonnen sfeertje. Schol!

Dag 2

Op de openingsdag van onze tweedaagse maakten we al kennis met de universiteit van Leuven. Vandaag bestuderen we die nog wat grondiger. Een must als je in deze stad ronddwaalt, want wie Leuven zegt, zegt unief. De Katholieke Universiteit Leuven is onlosmakelijk met de stad verbonden. Ze werd al in 1425 opgericht en is zo een van de oudste universiteiten van Europa. Door de eeuwen heen werd haar impact op de stad steeds groter. Overal word je omringd door het rijke verleden de universiteit én door haar ruim 50.000 studenten. Dus beginnen we de tweede dag met een tocht langs het rijke erfgoed van de universiteit.

 

Universitaire hoogtepunten

Ladeuzeplein - Leuven © Milo Profi

Beginnen doen we bij de Universiteitsbibliotheek op het uitgestrekte Ladeuzeplein. Een prachtig gebouw in Vlaamse neorenaissancestijl, waarvan de fiere toren hoog in de lucht prijkt. Deze tempel van kennis biedt een thuis aan een duizelingwekkende boekencollectie, maar fungeert ook als een oorlogsmonument. Tijdens beide wereldoorlogen werd het gebouw quasi volledig vernietigd. De schade was telkens niet te overzien. Ontelbare boeken en handschriften gingen verloren, waaronder ook de originele stichtingsakte van de universiteit. Na die grauwe tijden werd de bibliotheek vrijwel volledig hersteld volgens de originele plannen. Een rondleiding langs de vijf verdiepingen van de bibliotheek vertelt je al die indrukwekkende verhalen.

Voor een volgend universitair hoogtepunt trekken we terug naar de Grote Markt. Daar vind je de universiteitshal, een gebouw met een eeuwenoude geschiedenis. Oorspronkelijk werd dit door de lakenwevers in de stad gebruikt als verkoopplaats. Kort na haar oprichting nam de universiteit er zijn intrek. Vandaag is het nog steeds het beleidscentrum van de universiteit.

We zagen al twee pareltjes vlak bij elkaar, al hoeft dat eigenlijk niet te verwonderen. De stad is nu eenmaal bezaaid met universitair erfgoed. Verspreid over heel de stad tref je verschillende campussen en colleges. Wanneer je de universiteitshal verlaat, sla je rechtsaf. Twee minuten later bewonder je de gevel van het Premonstreitcollege. Eind de 16de eeuw werd dit gebruikt door theologiestudenten. Daar vlak naast staat het Atrechtcollege, dat in 1508 werd gesticht om behoeftige scholieren in op te vangen. Enkele meters verder is er het Hogenheuvelcollege, een plek die al in de 15de eeuw werd gebouwd. Al die historische gebouwen hebben vandaag nog een functie binnen de unief.

Dat geldt ook voor het Koningscollege. Dat werd in 1579 gesticht door Filips II, koning van Spanje. Vandaag is het Museum voor dierkunde erin ondergebracht. Dat beheert een indrukwekkende collectie van skeletten en opgezette dieren. Het geeft een systematisch en levendig overzicht van het dierenrijk, van spons tot zoogdier. Het rondje universiteitsgebouwen loopt op zijn einde aan het Hogeschoolplein, bij het Pauscollege. Dat werd in 1523 gesticht door paus Adrianus VI, ooit nog professor aan de Leuvense universiteit. Wie maar geen genoeg krijgt van het academische erfgoed, vindt op deze app een gedetailleerde wandeling.

 

Uitzonderlijk erfgoed

Abdij Van Park, Leuven - © Toerisme Leuven

Na een boeiende erfgoedwandeling, wandelen we verder naar de rand van de stad. Daar, midden in het groen, vind je een bijzondere plek. De Abdij van Park, een uitzonderlijk goed bewaarde erfgoedsite uit de 12de eeuw. Een wandeling doorheen het klooster dompelt je onder in de filosofie en geschiedenis van deze norbertijnenabdij, waarvan de belangrijkste historische ruimtes zijn opengesteld voor het publiek. Geef je ogen de kost met de unieke stuccoplafonds en de pandgang met 20 virtuoze glas-in-loodpanelen, allebei uit de 17de eeuw. Op de abdijsite vind je ook het museum PARCUM, dat zich richt op het kruispunt van religie, kunst en cultuur. Naast al dat erfgoed is de parkabdij ook gewoon een heerlijke plek om in tot rust te komen. Je kan er een hele dag fietsen, joggen of wandelen in het park en rond de vele vijvers.

Afscheid met een frisse pint

Vaartkom, Leuven - © Kevin Faignaert

Kunst en geschiedenis, erfgoed en gewijde stilte. Het zijn elementen die Leuven definiëren, maar de stad is nog veel meer dan dat. Het is tegelijk een moderne plek, met de blik strak op de toekomst gericht. Die kant leer je beter kennen in de Vaartkom. Ooit was dit een vervallen industrie- en brouwerijterrein aan het kanaal. Vandaag is het een van de meest trendy plekjes van Leuven.

Kuierend tussen de gebouwen ontdek je hoe geschiedenis en toekomst hand in hand gaan. Het voormalige douanegebouw heet nu OPEK, een thuishaven voor artistieke organisaties met een gezellig cultuurcafé. Het wooncomplex Balk van Beel is een schoolvoorbeeld van duurzaam wonen. Je vindt er een nagelnieuw buurtpark én De Hoorn. Dat complex was vroeger de thuis van Stella Artois. Dat icoon is een van de bekendste exponenten van onze biercultuur. Toen deze beroemde pils voor het eerst werd gebrouwen, begin 18de eeuw, gebeurde dat op deze plek. De koperen brouwketels zijn bewaard en nog steeds te bewonderen. Een uniek brokje erfgoed waarvan je best kan genieten met een frisse pint in de hand.

Die kan je overigens ook in de nieuwe brouwerij verkrijgen. Op tien minuten stappen van De Hoorn vind je de huidige vestiging van Stella Artois. Elke zaterdag opent die haar deuren voor bezoekers, die een interactieve rondleiding koppelen aan een heerlijk schuimende Stella Artois.

En zo laat je de avond verder vallen. Met een frisse pint in de hand neem je voorlopig afscheid van Leuven. Een perfect einde van een schitterende tweedaagse.

Infopunt Leuven

SVG

Klaar om te gaan!

Bekijk onze nuttige informatie voor je reis naar Vlaanderen:
hoe u hier kunt komen, hoe u zich kunt verplaatsen en enkele praktische zaken.

Misschien vind je deze reisroutes ook leuk