Vlaanderen: schatrijk aan erfgoed

Als het aankomt op erfgoed, is Vlaanderen zo rijk als de zee diep is. Op ons kleine lapje grond struikel je bijna over de door UNESCO erkende schatten, maar evenzeer over minder bekende parels. Wandel even mee door enkele hoogtepunten in de Vlaamse kunststeden Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Leuven en Mechelen.

Brugge: Eén en al UNESCO

Wie over erfgoed spreekt, kan niet om Brugge heen. De indrukwekkende Markt met haar historische gevels, de kronkelende middeleeuwse steegjes en kanaaltjes, het belfort, de kathedraal, de talloze meesterwerken van de Vlaamse Primitieven... De lijst is quasi eindeloos. Eigenlijk is het logisch dat UNESCO meteen het volledige historische centrum als cultureel werelderfgoed erkent. Een kuiertocht door de meanderende Brugse steegjes leidt je van de ene verbazing in de andere.

Al is Brugge nog veel meer dan enkel een prachtig stadscentrum. Het historische café Vlissinghe is een uitstekend voorbeeld. Die kroeg is al meer dan 500 jaar oud en laaft nog steeds je dorst. Terwijl je de innerlijke mens versterkt, bewonder je de talrijke historische schilderijen, foto’s en documenten aan de muren.

Gent: Het Lam Gods en de vierde toren

Het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck is een van de grootste kunstschatten ter wereld. Het iconische veelluik werd in 1432 onthuld in de Sint-Baafskathedraal in Gent. Sindsdien beroerde het meesterwerk ontelbaar vele harten met zijn ongeëvenaarde schoonheid. Daar prijkt het vandaag nog steeds. Na een minutieuze renovatie drijven de originele pracht, kleurenrijkdom en het subtiele samengaan van licht en schaduw meer dan ooit boven. En dat alles in een originele, historische omgeving.

Een beperkte wandeling brengt je van de kathedraal naar een andere, minder bekende parel aan de Gentse kroon: de Boekentoren. Dat iconische bouwwerk, door art-nouveaupionier Henry Van de Velde, doet al sinds jaar en dag dienst als bibliotheek van de Gentse universiteit en huist meer dan drie miljoen boeken. Deze moderne reus wordt al eens omschreven als de vierde toren van Gent, naast het eeuwenoude trio Sint-Niklaaskerk, Belfort en Sint-Baafskathedraal.

©-Art in Flanders

Antwerpen: Rubens, Rubens en Rubens

Peter Paul Rubens is een van de grootste kunstenaars aller tijden. De Antwerpenaar is hét boegbeeld van de barok, de stroming die de stad tot op vandaag mee vorm geeft. De vele barokke gebouwen en talloze meesterwerken doen terugdenken aan de Antwerpse gouden eeuw. Rubens’ impact op die tijd is niet te onderschatten. Daarom maakt Antwerpen er een erezaak van om de meester te eren. In het Rubenshuis, waar Rubens vroeger woonde en werkte, kan je zijn werken bewonderen, net als in het Museum Plantin-Moretus. Ook in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal – op zich al een brok erfgoed om u tegen te zeggen – vind je enkele van zijn meesterwerken.

Een minder bekende plek met een waanzinnige collectie is de Sint-Pauluskerk. In de voormalige kloosterkerk uit de 17e eeuw vind je prachtige barokaltaren, meer dan 200 beeldhouwwerken en ruim 50 schilderijen waaronder topstukken van Rubens, Jacob Jordaens en Anthony Van Dyck.

©Sigrid Spinnox

Leuven: Gotische ‘Hall of Fame’ en een beestenboel

Dat gotische architectuur ook speels kan zijn, bewijst Leuven met verve. De gevel van zijn iconische stadhuis, een indrukwekkend vijftiende-eeuws laatgotisch bouwwerk, is gedecoreerd met maar liefst 236 beelden van belangrijke figuren uit de Leuvense geschiedenis, een soort voorloper van de ‘Hall of Fame’, vergezeld door tientallen kleurrijke vlaggen. Een gebouw uniek in zijn soort.

Al zijn er ook hier minder bekende parels te ontdekken, zoals bijvoorbeeld het Zoölogisch Instituut van de Koninklijke Universiteit Leuven (KUL). Je vindt er meer dan 5.000 opgezette dieren, van een Groenlandse walvis over de Amerikaanse trekduif, tot de uitgestorven gewaande Coelacanth, een zogenaamd kwastvinnige vis. Dit eigenzinnig stukje erfgoed is zeker een bezoek waard.

©David Degelin

Mechelen: Begijntjes en Bourgondiërs

Ooit waren ze de habitat van - misschien wel - de allereerste feministen. Vandaag stralen ze nog steeds rust en bezinning uit: de Vlaamse begijnhoven. Sinds de 12de eeuw waren die plekken de thuis voor begijntjes, ongehuwde vrouwen die hun leven wijdden aan God. Ook Mechelen heeft zo’n prachtig Groot Begijnhof, met een geheel eigen karakter. Halfweg de 16de eeuw werd het originele Begijnhof namelijk vernield tijdens de Beeldenstorm. De begijntjes verhuisden naar een nieuwe plek binnen de stadsmuren. Wie door de statige toegangspoort naar binnen stapt, komt terecht in een verstilde wereld, middenin het stadsgewoel.

Naast begijnhoven, kerken en een kathedraal, vind je in Mechelen ook tal van riante herenhuizen en residenties. Een mooi voorbeeld is het Hof van Busleyden, een plechtstatig stadspaleis uit de 16de eeuw, in het hart van de stad. Dit prachtige renaissance stadspaleis katapulteert je terug naar de tijd van ‘Mechelse’ grootheden als Hiëronymus van Busleyden, Erasmus en Thomas More.

Brussel: Flamboyant stadhuis en hedendaagse kunst

De iconische Grote Markt van Brussel is slechts een van de vele hoogtepunten in de hoofdstad. Het statige plein is één en al erfgoed. Dé blikvanger daar is het flamboyante, gotische stadhuis met zijn monumentale toren uit de vroege 15de eeuw. Ook rond dat iconische bouwwerk vind je enkel architectonische pracht en praal. De gouden en decoratieve elementen die de omliggende gildehuizen in het zonlicht doen schitteren zijn daarvan perfecte voorbeelden.

Brussel is bij uitstek een stad waar geschiedenis hand in hand gaat met het hedendaagse. Kanal, het nieuwe museum voor hedendaagse kunst, bewijst dat perfect. Dat nagelnieuwe museum neemt zijn intrek in een voormalige, modernistische autogarage.

Dat wordt binnenkort de thuis voor de Brusselse nederzetting van het roemrijke Centre Pompidou. Voorlopig zijn er tijdelijke tentoonstellingen te bewonderen, binnenkort toont het kunsthuis een eigen collectie aan hedendaagse kunst. Al is het alleen al uit architecturaal oogpunt nu al het bezoeken waard.

In Vlaanderen zie, ruik, voel en proef je de eeuwenoude geschiedenis, maar wordt tegelijk gewerkt aan het erfgoed van morgen. Ontdek beide vandaag al, op een tocht door de roemrijke Vlaamse kunststeden.