KMSKA, een vernieuwde kunstentempel zonder gelijke

Victoriano Moreno

Peter Paul Rubens, Jan van Eyck, Hans Memling, Antoon Van Dyck en James Ensor. Het zijn slechts enkele van de grootmeesters die je tegen het lijf loopt in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. Het KMSKA dompelt je onder in een universum vol schoonheid.

Wie deze statige tempel aan het Museumplein binnenstapt, betreedt een ander universum. Hier heerst de schoonheid, met een vleugje grandeur erbij. Dat voel je al op de statige trappen, dat zie je al aan die monumentale gevel en dat merk je al in de inkomhal die uitgerust is met prachtige mozaïeken. En dit is nog maar het begin. Eens je door de vernieuwde museumzalen doolt, word je steeds weer verrast door adembenemende kunsten. Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen neemt je mee op een ontdekkingstocht langs tal van kunststijlen en grootmeesters.

Oude Meesters

Peter Paul Rubens is daarvan een prima voorbeeld. Hij staat te boek als een van de belangrijkste kunstschilders uit de Europese geschiedenis. Deze vader van de Vlaamse barok was heel zijn leven thuis in Antwerpen. De stad is nog steeds fier op zijn nalatenschap, bestaande uit 2.500 composities en zo’n 10.000 kunstwerken. Dat enorme oeuvre aan schilderijen, tekeningen, boekillustraties en zelfs wandtapijten wordt ook in KMSKA passend gevierd. Het museum beschikt over een lijvige collectie van zijn nalatenschap.

Zo’n grootse kunst hoort thuis in een monumentale locatie. De Rubens- en Van Dyckzalen in het KMSKA voldoen ruimschoots. In de liefst 15 meter hoge zaal treden Rubens’ altaarstukken als De aanbidding door de koningen en Doopsel van Christus er in dialoog met die van andere grootmeesters als Jacob Jordaens en Anthony van Dyck. Een mens voelt zich er nietig, tegenover al die monumentale chef-d'oeuvres.

©Karin Borghouts

Modernisten

De oude meesters zijn hier uitstekend vertegenwoordigd, maar ook de wat jeugdigere grootheden komen goed uit de verf. Dat bewijst het museum in de hagelwitte Ensorvleugel, gewijd aan modernekunstenpionier James Ensor. KMSKA beschikt namelijk over ’s werelds grootste Ensor-collectie. Verspreid over twee zalen vind je onder meer De Oestereetster, Adam en Eva uit het paradijs verjaagd en De Intrige. Tussen die drie mijlpalen in zijn oeuvre zie je ook tal van stillevens, vroege burgersalons en late marines. Dat wordt aangevuld door vier kabinetten die de andere facetten van dat indrukwekkende oeuvre belichten.

Dat alles – en nog veel meer – ontdek je in een indrukwekkende omgeving. Enerzijds ontdek je de oude meesters (uit 1880 en vroeger) in de statige XL zalen met dat prachtige parket in visgraatmotief. Anderzijds is er het luik van de moderne kunst (vanaf 1880). Dat beleef je in een nagelnieuw gebouw: parelwit en uitgerust met een al even witte, glanzende vloer. Die tegengestelde omgevingen zagen niet zo lang geleden het levenslicht.

woodmonkey

Een deugddoende renovatie

In 2011 sloot het museum de deuren voor een totaalrestauratie en uitbreiding. Er werd een groot intern depot gebouwd, net als een nieuw verticaal bouwwerk dat het museumvolume gevoelig vergrootte. De grandeur van de historische zalen werd in ere hersteld. De friezen, bustes, borstbeelden, medaillons en andere sculpturen in het museum werden onder handen genomen. Er werd een nieuw, state of the art klimaatsysteem geïnstalleerd. Een nagelnieuwe museumtuin werd aangelegd. De scenografie werd helemaal herdacht. Uiteindelijk nam die krachttoer 11 jaar in beslag. Maar het resultaat is meer dan de moeite waard.

Karin Borghouts

Vandaag is het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen een van de belangrijkste ambassadeurs in het Vlaamse kunstenlandschap. In de zalen van het KMSKA bewonder je maar liefst 640 kunstwerken, aangevuld met tijdelijke tentoonstellingen. Als je dus nog eens in Antwerpen komt, maak dan tijd voor een flinke dosis schoonheid. Je krijgt er geen spijt van.